Tijd is essentieel voor de structuur in het leven. Weken, dagen, uren, minuten en zelfs seconden helpen bij de planning en coördinatie van activiteiten. Die tijdseenheden dienen als referentiepunten. Referentiepunten nu, maar ook in de geschiedenis. Hierdoor kunnen we gebeurtenissen begrijpen, plannen en herinneren. Daarmee is tijd in het algemeen een fundamenteel concept voor menselijke organisatie en begrip van het universum.
Maar hoeveel weken heeft een jaar precies? En wat heeft een week nu eigenlijk met tijd te maken? In deze blog vind je de antwoorden waarnaar je al die tijd op zoek bent geweest.
De basis
Laten we beginnen met het meest voor de hand liggende antwoord op de vraag ‘hoeveel dagen heeft een jaar?’. Dat antwoord is namelijk simpel: een jaar heeft 52 weken. Die weken zijn op basis van simpele berekening gemaakt.
Een jaar heeft 365 dagen, een week heeft zeven dagen. Delen we dat door elkaar, dan komen we uit op 52 weken en één dag.
Maar, omdat onze indeling van tijd niet helemaal correct is en we altijd iets tijd over houden, heeft een jaar eens in de 4 jaar een extra dag. Zo komt het dagen aantal uit op 366 dagen en bestaat een jaar uit 52 weken 2 dagen. Je noemt dat jaar overigens een schrikkeljaar.
Schrikkeljaar
Om precies te begrijpen hoe het nou precies zit met zo’n schrikkeljaar en wij de ergste niet zijn, leggen we je graag uit hoe dat nou precies zit. Let op:
Een schrikkeljaar is nodig omdat de aarde er eigenlijk iets langer over doet om een volledige omwenteling rond de zon te maken dan die 365 dagen. Om deze onnauwkeurigheid te corrigeren, voegen we om de vier jaar een extra dag toe, waardoor die omwenteling weer gelijk loopt. Doen we dat niet, dan zal dat op lange termijn vervelende gevolgen hebben. Het is dan niet nacht wanneer het nacht zou moeten zijn en geen dag wanneer er geen dag is. Die extra dag wordt overigens toegevoegd in de maand februari en herken je als 29 februari.
Maar wat is dan die 53e week?
Ons kalender jaar loopt van 1 januari tot en met 31 december en start daarna weer op 1 januari. Je zou dan verwachten dat dat moment synchroon loopt met het aantal weken, dat 1 januari dus op een maandag valt en we weer beginnen met week 1. Helaas is dat niet zo simpel als gedacht. Om dit uit te leggen starten we even met de basis van een week.
Een week bestaat uit 7 dagen, die elk worden aangeduid met een eigen naam, lees:
- de 1e dag = maandag
- de 2e dag = dinsdag
- de 3e dag = woensdag
- de 4e dag = donderdag
- de 5e dag = vrijdag
- de 6e dag = zaterdag
- de 7e dag = zondag
Maar, omdat een jaar niet precies 52 weken duurt en wel 52 weken en één dag komt het eigenlijk nooit precies uit. Valt 1 januari op een maandag, dan zal het een jaar later op dinsdag vallen. Valt 1 januari op een maandag, is het volgende jaar een schrikkeljaar, dan zal het een jaar later op een woensdag vallen.
Hoe een 53e week ontstaat
Echter is het bovenstaande nog steeds geen antwoord op de vraag die we stelden. Want, wanneer 1 januari op een woensdag valt, dan begint het jaar toch opnieuw en is het toch week 1? Nou, zo simpel ligt dat niet.
Om de 5 à 6 jaar is er sprake van een week 53 op onze kalender. De opkomende volgen in 2026, 2032, 2037, 2043 en 2048. Dit wordt gedaan om die incongruentie van het mislopend aantal dagen in een jaar op te vangen. Kies je er bijvoorbeeld voor om elk jaar precies 52 weken te laten hebben, dan zal je na een aantal jaar tegen het probleem aanlopen dat het weeknummer al half december weer opnieuw start. Dat is niet handig, en dus wordt er op deze manier een oplossing gegeven.
Meer weken is meer geld?
Mocht een jaar een week meer hebben, dan kan je wellicht ook denken dat je dan meer loon krijgt uitbetaald. Je werkt immers een week langer dan normaal, toch…?
Zo simpel is dat helaas niet. Stel je maar voor:
- iemand krijgt per vier weken loon uitbetaald. De dertiende periode in het jaar zou dan tellen voor vijf weken. Je zou daarmee 25% meer loon moeten krijgen.
- iemand krijgt per maand loon. Een maand duurt niet ineens een jaar langer en dus krijg je percentueel niet meer loon.
Huh, wordt degene die per maand dan krijgt uitbetaald minder loon? Nou, nee. Niet echt. Je moet je voorstellen dat het aantal uur dat de twee werknemers hebben gewerkt, mochten ze bijvoorbeeld evenveel uur werken, evenveel blijft. Het is daarmee aan de werkgever hoe hij dit verschil oplost. Weet in ieder geval dat het in 2026 niet de eerste keer is dat je met die extra week zit en dat er al keer op keer oplossingen voor zijn gemaakt.
Weet trouwens wel dat een 53e week niks met een 13e maand loon te maken heeft. Dit is wéér wat anders, snap je nog?
Dus, weet dat een jaar in principe 52 weken telt, dat onze kalenderindeling ervoor zorgt dat je ‘ineens’ een 53e week hebt en dat geen enkel jaar hetzelfde verloopt (voor een lange tijd, tenminste).